Επαγγελματικος Προσανατολισμός  


ΚΟΡΕΣΜΕΝΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΜΕΛΛΟΝ


Άννα Δαλώση


Απόφοιτος τμήματος Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής-Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών
Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού.
0937-533808

Η ελληνική αγορά εργασίας χαρακτηρίζεται από έντονες ανισορροπίες στην προσφορά και ζήτηση εργασίας κατά επάγγελμα και κατά περιοχή. Το πρόβλημα της ανεργίας έχει και αυτό διαρθρωτική μορφή. Υπολογίζεται ότι το μισό περίπου του συνόλου της ανεργίας στη χώρα μας αφορά σε διαρθρωτική ανεργία η οποία έχει γεωγραφική αλλά και εκπαιδευτική διάσταση. Η θεώρηση ενός επαγγέλματος ως κορεσμένου ή ως επαγγέλματος με προοπτική δεν μπορεί οπωσδήποτε να θεωρηθεί ως ένα τελεσίδικο γεγονός και δε θα έπρεπε να αποτελεί το μοναδικό κριτήριο με το οποίο ένας νέος θα πρέπει να προβεί σε εκπαιδευτικές-επαγγελματικές αποφάσεις.
Η οικονομική ρευστότητα και η τεχνολογική μεταβλητότητα της εποχής μας έχει σαν αποτέλεσμα όχι μόνο την εξαφάνιση ορισμένων επαγγελμάτων αλλά και την εμφάνιση πλήθους νέων. Οι άνθρωποι αναγκάζονται να αλλάξουν επάγγελμα δύο και τρεις φορές στη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους. Στον επαγγελματικό κόσμο και στην αγορά εργασίας ισχύει ένα είδος "φυσικής επιλογής". Αυτό σημαίνει ότι επιβιώνουν τα άτομα που είναι προετοιμασμένα να προβαίνουν σε άμεση αναπροσαρμογή των στόχων τους και σε διαρκή ανανέωση των γνώσεών τους. Ένας εργαζόμενος πρέπει πλέον να είναι διαρκώς προετοιμασμένος να μεταπηδήσει από ένα κορεσμένο επάγγελμα σε ένα άλλο που ίσως είναι συναφές με το προηγούμενο αλλά με καλύτερες προοπτικές.

Πολύ θετική προοπτική έχουν επαγγέλματα:
Μηχανολογικά
Τροφίμων και Ποτών
Πληροφορικής, Τηλεπικοινωνιών και Ηλεκτρολογίας
Εκτυπώσεων και Γραφικών Τεχνών


Θετική προοπτική έχουν επαγγέλματα:
Κατασκευών και Δομικών Έργων
Επεξεργασίας Μαρμάρου και Τσιμέντου
Χημικής Βιομηχανίας, Πλαστικού, Πετρελαίου, Φυσικού Αερίου και Φαρμάκων
Ξυλουργικά
Επεξεργασίας Γυαλιού και Κεραμικής
Οικονομικά, Διοικητικά και Εμπορικά
Ξενοδοχειακά, Τουριστικά και Επισιτιστικά
Αθλητικά, Ψυχαγωγικά και Θαλάσσια
Οικιακά και Υπηρεσιών Ασφαλείας
Περιβάλλοντος, Οικολογίας και Ποιοτικού ελέγχου
Ιατρικά και Παραϊατρικά
Ψυχολογίας και Κοινωνικής Πρόνοιας


Ουδέτερη ή αδιευκρίνιστη ή απρόβλεπτη προοπτική έχουν επαγγέλματα:<br> Γεωργίας, Κτηνοτροφίας και Αλιείας
Σιδηροβιομηχανίας, Μεταλλικών Κατασκευών και Αλουμινίου
Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών
Μεταφορών


Αρνητική προοπτική έχουν επαγγέλματα:
Γεωλογίας, Ορυκτού Πλούτου και Δασών
Κατασκευής Ενδυμάτων
Ενημέρωσης και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας
Εμπορικής Ναυτιλίας
Εκπαιδευτικά και Πολιτιστικά
Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών


Πολύ αρνητική προοπτική έχουν επαγγέλματα:
Υποδηματοποιίας, Δερματίνων Ειδών και Γουνοποιίας
Κλωστοϋφαντουργίας
Τραπεζικά και Ασφαλιστικά
Φυσικών και Μαθηματικών Επιστημών
Νομικά
Στρατιωτικά και Αστυνομικά
Εκκλησιαστικά


Γενικά, στην εποχή μας το μεγαλύτερο κεφάλαιο αποτελεί η γνώση. Στην έννοιά της περιλαμβάνεται και η δυνατότητα που προσφέρει στον εργαζόμενο να μεταπηδήσει από μια ειδικότητα σε κάποια άλλη, όπως προαναφέραμε.
Στις ανεπτυγμένες χώρες σταδιακά η ανθρώπινη εργασία εξαλείφεται από ορισμένα στάδια της παραγωγής ενώ σε άλλα μεταλλάσσεται και υποκαθίσταται από άτομα με υψηλότερη τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση. Στο πλαίσιο αυτής της οπτικής έχουν εντοπισθεί επαγγέλματα που μελλοντικά θα έχουν τεράστια άνθιση σε βάρος άλλων που θα εξαφανιστούν. Βλέπουμε παρακάτω ορισμένα επαγγέλματα που το μέλλον τους είναι άμεσα συνυφασμένο με την τεχνολογική εξέλιξη που τώρα δρομολογείται.

Επαγγέλματα του μέλλοντος:
1. Σχεδιαστής Ιστοσελίδων. Αναμενόμενη αύξηση της ζήτησης καθώς κάθε εταιρεία, οργανισμός και ιδιώτης θα προβάλλεται μέσω Internet.
2. Μηχανικός Ιστών. Οι ερευνητές επιστήμονες έχουν αρχίσει ήδη να "κατασκευάζουν" ιστούς ανθρωπίνων οργάνων.
3. Προγραμματιστής Γονιδίων. Τεχνικοί εργαστηρίων θα αλλάζουν τα ατομικά γονίδια με σκοπό την αποφυγή ασθενειών αλλά και για αισθητικούς λόγους.
4. Αγρότης-φαρμακοποιός και Κτηνοτρόφος-φαρμακοποιός. Θα καλλιεργούνται λαχανικά και θα εκτρέφονται ζώα που θα έχουν υποστεί γενετικές επεμβάσεις ώστε να παράγουν θεραπευτικές πρωτεΐνες.
5. Επιμελητής Δημιουργίας Παραδόξων Τροφών. Πουλερικά χωρίς φτερά και φρούτα χωρίς φλούδα ήδη δημιουργήθηκαν. Στο μέλλον θα υπάρχουν ψάρια ταχείας ανάπτυξης και φρούτα που δεν παγώνουν.
6. Ντετέκτιβ Δεδομένων. Θα είναι επιφορτισμένος με την εξαγωγή συγκεκριμένων πληροφοριών μέσα από τεράστιες βάσεις ψηφιακών δεδομένων.
7. Εργαζόμενος σε Γραμμή Επικοινωνίας για Τεχνικές Λύσεις. Ήδη μεγάλες εταιρείες απασχολούν προσωπικό που δίνει λύσεις σε τεχνικά προβλήματα υπολογιστών μέσω τηλεφώνου και internet. Το ίδιο θα ισχύει για τα προβλήματα κάθε ηλεκτρικής συσκευής.
8. "Στενός" Διαφημιστής. Θα προωθεί προϊόντα χρησιμοποιώντας μυρωδιές και γεύσεις με απώτερο σκοπό να περάσει μηνύματα επιθυμίας αγοράς τους κατευθείαν στον εγκέφαλο του καταναλωτή.
9. Μηχανικός Γνώσεων. Μελετά συστήματα και τα αναλύει σε κανόνες που άλλοι εργαζόμενοι μπορούν να ακολουθήσουν στο πλαίσιο της διαδικασίας διεκπεραίωσης της εργασίας τους.


Επαγγέλματα που θα εξαφανιστούν:
1. Μεσάζων-Μεσολαβητής (κάθε είδους). Το internet θα εξαφανίσει τα σχετικά επαγγέλματα. Λίγοι εκπρόσωποί τους θα διατηρηθούν για την εξυπηρέτηση των ηλεκτρονικά αναλφάβητων.
2. Εκπαιδευτικός. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση (τηλεκπαίδευση) αναπτύσσεται ραγδαία.
3. Τυπογράφος. Στο μέλλον δεν θα τυπώνονται κείμενα σε χαρτί. Τα ηλεκτρονικά βιβλία και εφημερίδες είναι ήδη γεγονός.
4. Στενογράφος. Σύστημα αναγνώρισης φωνής θα επιτρέπει την καταγραφή της ομιλίας.
5. Ανώτερο Στέλεχος Επιχειρήσεων. Οι μεγάλες εταιρείες αναζητούν και εφαρμόζουν πρωτοποριακές μεθόδους αποφυγής του υπερβολικού συγκεντρωτισμού στη λήψη αποφάσεων.
6. Ορθοδοντικός. Ήδη πραγματοποιούνται κλινικές δοκιμές προγραμμάτων ορθοδοντικής με τη χρήση προσομοιωτών που θα εφαρμόζονται σε πλαστικά επιθέματα στα δόντια.
7. Δεσμοφύλακας. Διαρκής παρακολούθηση των εγκλείστων θα επιτυγχάνεται μέσω μικροσκοπικών συσκευών.
8. Οδηγός Φορτηγού. Υπολογιστές θα "οδηγούν" τα φορτηγά σε "έξυπνες" λωρίδες κυκλοφορίας.
9. Οικιακός Βοηθός. Κεντρικός υπολογιστής θα ελέγχει συστήματα αυτόματου καθαρισμού.


Βιβλιογραφία.
Δημητρόπουλος, Ε. (2000). Συμβουλευτική-Προσανατολισμός. Γρηγόρη.
Καραλής, Θ. (1999). Τεχνικές Εξεύρεσης Εργασίας. Μεταίχμιο.
Κατσανέβας, Θ. (1998). Επαγγέλματα του μέλλοντος. Παπαζήση.
Rawe, J. (2000). What will be the 10 hottest jobs? And what jobs will disappear? TIME, May 29, 2000. p. 4-5.


Τα επαγγέλματα πρώτης γραμμής χάνουν σιγά σιγά τη λάμψη τους

Αποκαλυπτική έρευνα για το μέλλον των ειδικοτήτων που εξακολουθούν να προτιμούν οι νέοι

Τα επαγγέλματα τα οποία πριν από μερικές δεκαετίες εξασφάλιζαν κοινωνική καταξίωση και αποτελούσαν "όνειρο" πολλών γονέων να τα ακολουθήσουν τα παιδιά τους, σήμερα και για τα επόμενα 10 χρόνια δύσκολα θα μπορούν να εξασφαλίσουν το στοιχειώδες. Δηλαδή, μια θέση εργασίας.
Αναφερόμαστε φυσικά στα επαγγέλματα του γιατρού, του δικηγόρου, του χημικού μηχανικού, του καθηγητή, του οδοντιάτρου κ.ο.κ.
Η πιο πρόσφατη έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί, για λογαριασμό του Πανεπιστημίου Πειραιά σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ (ολοκληρώθηκε πριν από έναν μήνα), καταδεικνύει ακριβώς ότι τα επαγγέλματα αυτά έχουν αρνητικές προοπτικές στην αγορά εργασίας.
Ωστόσο, με εξαίρεση το επάγγελμα του καθηγητή, οι απόφοιτοι λυκείου συνωστίζονται για να καταλάβουν μια θέση στα ΑΕΙ στις επιστήμες αυτές, εξακοντίζοντας τις βάσεις στα ύψη, ενώ οι επιτυχόντες διαθέτουν βαθμό απολυτηρίου πάνω από 19 ή κοντά στο 19.
Τα επαγγέλματα που έχουν θετικές προοπτικές απασχόλησης, όπως είναι οι ειδικότητες της πληροφορικής και του οικονομολόγου, επίσης δεν αφήνουν ασυγκίνητους τους υποψήφιους φοιτητές, οι οποίοι τα τοποθετούν στις πρώτες προτιμήσεις τους.
Ο τομέας μάλιστα της πληροφορικής είναι από τους ελάχιστους, αν όχι ο μοναδικός, για τους οποίους ο αριθμός των εισακτέων για τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά θα είναι αυξημένος σε σχέση με το 2000, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Παιδείας. Κάτι που αποδεικνύει ότι οι υποψήφιοι για ΑΕΙ και ΤΕΙ "ανησυχούν" για την επαγγελματική τους αποκατάσταση αλλά ακόμη δεν έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στα παραδοσιακά επαγγέλματα.

Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα του Πανεπιστημίου Πειραιά αποδεικνύεται ότι ορισμένα παραδοσιακά επαγγέλματα, όπως αυτά του γιατρού και του δικηγόρου, έχουν αρνητικές ως πολύ αρνητικές προοπτικές στην αγορά εργασίας. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από ομάδα ειδικών μελετητών με επικεφαλής τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιά και βουλευτή κ. Θ. Κατσανέβα, ενώ μέρος της παρουσιάστηκε στο 1ο Διεθνές Συνέδριο με θέμα "Εξελίξεις στη συμβουλευτική και στον επαγγελματικό προσανατολισμό στην αυγή του 21ου αιώνα" που διοργάνωσε από τις 9 ως τις 11 Μαΐου το Εθνικό Κέντρο Επαγγελματικού Προσανατολισμού, ένας βασικός σκοπός του οποίου είναι η επιστημονική και τεχνική υποστήριξη των αρμόδιων υπουργείων Παιδείας και Εργασίας στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή εθνικής πολιτικής επαγγελματικού προσανατολισμού.
Παρ' όλα αυτά τα τμήματα ιατρικής κυριαρχούν στη συγκέντρωση των "πρώτων προτιμήσεων" των υποψηφίων των επιστημών Υγείας συγκεντρώνοντας το 1999 την "πρώτη προτίμηση" περίπου 6.000 υποψηφίων. Η Ιατρική Αθηνών συγκέντρωσε 3.869 "πρώτες προτιμήσεις" και η Ιατρική Θεσσαλονίκης 1.590.
Το 2000 το σύνολο των εισακτέων στις επτά σχολές της Ιατρικής ήταν 1.060, ενώ η σχολή των Αθηνών (με 275 θέσεις εισακτέων) έχει σήμερα πάνω από 4.300 εγγεγραμμένους φοιτητές. Πολλοί ιατρικοί σύλλογοι θεωρούν σκόπιμο οι φοιτητές να διερευνούν ποιες ειδικότητες έχουν καλύτερες προοπτικές στο μέλλον. Ειδικότητες που συνδέονται με τον καρκίνο, το καρδιαγγειακό σύστημα, τα τροχαία ατυχήματα, τα ψυχικά νοσήματα και τη μηχανική γενετική έχουν προοπτικές.
Σύμφωνα με τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών, το μεγαλύτερο πρόβλημα ανεργίας παρουσιάζουν σήμερα οι ειδικότητες γενικής ιατρικής, φυσιοϊατρικής, κυτταρολογίας, αιματολογίας, αγγειοχειρουργικής, αναισθησιολογίας και χειρουργικής θώρακος.

Ιδια περίπου είναι η εικόνα για το επάγγελμα του δικηγόρου και τη Νομική Σχολή, όπου στο επιστημονικό πεδίο των ανθρωπιστικών, νομικών και κοινωνικών σπουδών, που ταυτίζεται σχεδόν με την Γ' Δέσμη, ο ένας στους τρεις υποψηφίους των γενικών εξετάσεων του 1999 έδειξε έμπρακτα την προτίμησή του στις νομικές σπουδές θέτοντας στο μηχανογραφικό δελτίο ως πρώτη επιλογή κάποιο από τα τρία τμήματα της Νομικής (Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Κομοτηνής).
Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, σε σύνολο 15.834 δικηγόρων οι 1.000 ασκούν επαγγέλματα άσχετα με το δικηγορικό επάγγελμα, ενώ 4.873, δηλαδή το 1/3 των αθηναίων δικηγόρων, δεν κατόρθωσαν να κάνουν ούτε μία παράσταση στα δικαστήρια, άρα κατά μία έννοια είναι άνεργοι.
Ανάλογη εικόνα παρουσιάζεται και για τους χημικούς μηχανικούς, όπου η ζήτηση για το τμήμα του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) είναι μεγάλη, με τριπλάσιες "πρώτες προτιμήσεις" από τον αριθμό των προσφερομένων θέσεων, ενώ η ανεργία αποτελεί σημαντικό πρόβλημα του κλάδου.
Το ίδιο ισχύει και για τους οδοντιάτρους.

Αντίθετα, μερικές από τις ειδικότητες των οποίων οι προοπτικές είναι ιδιαίτερα ευοίωνες στην αγορά εργασίας για τα επόμενα 5-10 χρόνια είναι αυτές της πληροφορικής και του οικονομολόγου.
Αυτό φαίνεται να το γνωρίζουν καλά οι απόφοιτοι λυκείου, γι' αυτό και στα αποτελέσματα των γενικών εξετάσεων του 2000 και των πανελλαδικών εξετάσεων του Ενιαίου Λυκείου υπήρξε κατακόρυφη άνοδος των βάσεων σε όλα τα πανεπιστημιακά τμήματα των ηλεκτρολόγων μηχανικών και των μηχανικών ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Το 1999 μάλιστα οι 210 θέσεις εισακτέων του τμήματος του ΕΜΠ διεκδικήθηκαν από 5.484 "πρώτες προτιμήσεις". Θα πρέπει να επισημανθεί επίσης ότι δεν υπάρχει επιστημονικό αντικείμενο των τεχνολογικών επιστημών που να συγκεντρώνει τόσο πολλές προτιμήσεις υποψηφίων όσο αυτές των σπουδών των ηλεκτρολόγων μηχανικών και των μηχανικών ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Ιδιαίτερη ζήτηση από πλευράς υποψηφίων εμφανίζουν και οι οικονομικές επιστήμες, όπου για το αντίστοιχο τμήμα του Οικονομικού Πανεπιστημίου (πρώην ΑΣΟΕΕ) η ζήτηση ήταν περίπου τριπλάσια της προσφοράς θέσεων, με 701 "πρώτες προτιμήσεις" για 260 θέσεις.

Οι προοπτικές απορρόφησης στην αγορά εργασίας αποφοίτων ΑΕΙ και ΤΕΙ


Πολύ θετικές ως θετικές
Πληροφορικός, Ηλεκτρονικός, Μηχανικός πληροφορικής, δικτύων και τηλεπικοινωνίας, Πληροφορικός- Οικονομολόγος Πληροφορικός τηλεργασίας Τεχνολόγος εκτυπώσεων Οικονομολόγος, Οικονομο-διοικητικός (Manager) ( Φοροτεχνικός, Κοστολόγος, Οικονομολόγος - Σύμβουλος επενδύσεων, Οικονομο-διοικητικός έργων (Project Manager), Οικονομικός πωλήσεων (Marketing Manager), Στέλεχος τουριστικών επιχειρήσεων, Αγροτοοικονομολόγος Οικονομολόγος μεταφορών, Μηχανολόγος Ηλεκτρολόγος, Πολιτικός Μηχανικός Μηχανολόγος - Πληροφορικός, Ιχθυολόγος, Γεωπόνος ενάλλακτικής, οικολογικής γεωργίας, Τεχνολόγος τροφίμων, Ελεγκτής τροφίμων, Περιβαλλοντολόγος, Ελεγκτής ποιότητας.
Τεχνολόγος ιατρικών μηχανημάτων και εργαστηρίων, Νοσηλευτής, Φυσιοθεραπευτής, Οπτικός, Διαιτολόγος, Αισθητικός, Ψυχολόγος, Κοινωνικός λειτουργός, Ειδικός για ΑΜΕΑ, Φιλόλογος - Επιμελητής εκδόσεων .


Πολύ αρνητικές ως αρνητικές
Γιατρός, Οδοντίατρος Φαρμακοποιός, Βιολόγος Χημικός, Χημικός Μηχανικός Γεωλόγος, Μεταλλειολόγος Ναυπηγός, Τεχνολόγος πετρελαίου, Δικηγόρος, Δικαστής, Συμβολαιογράφος, Χρηματοοικονομολόγος, Χρηματιστής, Δημοσιογράφος, Ηθοποιός, Μουσικός, Σκηνοθέτης, Καθηγητής Γυμνασίου -Λυκείου, Δάσκαλος, Νηπιαγωγός, Κοινωνιολόγος, Πολιτικός Επιστήμονας, Διεθνολόγος, Ανθρωπολόγος, Λαογράφος, Αρχαιολόγος, Ιστορικός, Φιλόλογος, Θεολόγος, Φυσικός, Μαθηματικός, Μετεωρολόγος, Αστρονόμος.


Ουδέτερες
Κτηνίατρος Γεωπόνος Αρχιτέκτονας, Καθηγητής Ξένων γλωσσών Ξεναγός, Διερμηνέας, Τεχνικός κλωστοϋφαντουργίας, Χορευτής, Χορογράφος, Γυμναστής, Πιλότος πολιτικής αεροπορίας, Πλοίαρχος εμπορικού ναυτικού.

<<  back